Verplichte AOV: wat we nu weten over de Wet BAZ

De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandig ondernemers zit er nu toch echt aan te komen. Wat houdt deze verplichte AOV in en voor welke ondernemers gaat de verplichting gelden? En kun je beter nu een AOV afsluiten of wachten op de verplichte variant? Wij vertellen je er alles over.

De verplichte AOV in het kort

• De uitkering bij arbeidsongeschiktheid is maximaal het wettelijk minimumloon.
• De premie wordt (zoals het nu lijkt) ongeveer € 171 per maand. Je beroep en leeftijd maken daarbij niet uit.
• De wachttijd is twee jaar. Dat betekent dat je pas na 24 maanden arbeidsongeschiktheid een uitkering krijgt.
• Je hebt alleen recht op een uitkering als je door ziekte of een ongeval niet meer het wettelijk minimumloon kunt verdienen in een beroep (maakt niet uit in welk beroep en of je dat beroep ook gaat uitoefenen).
• De dekking is beperkt en sluit niet altijd aan bij de risico’s die je loopt als ondernemer.
• Je kunt nu nog gebruikmaken van een interessante overgangsregeling en een vrijstelling krijgen voor de verplichte AOV.

Ons advies in het kort: wacht niet op de verplichte AOV, maar sluit nu een AOV af. Dan krijg je een verzekering die je kunt afstemmen op jouw wensen, behoeften en risico’s.

Vraag advies aan

Veel zelfstandigen hebben geen goede regeling voor als ze arbeidsongeschikt zouden worden. De overheid wil daar iets aan doen en heeft plannen gemaakt voor een verplichte AOV. Daarmee zijn straks - waarschijnlijk vanaf 2030 - alle zelfstandig ondernemers die winst uit onderneming hebben verplicht om een arbeidsongeschiktheids­verzekering te hebben. 2030 lijkt misschien nog ver weg, maar het is goed om nu al actie te ondernemen. Je kunt namelijk nu nog (tot de peildatum, zie hieronder) eenvoudig een vrijstelling voor de verplichte AOV krijgen. Heb je niet zelf een AOV afgesloten, of voldoet je verzekering niet aan de eisen voor vrijstelling? Dan doe je vanzelf mee aan de verplichte AOV.

De verplichte AOV voor zelfstandigen wordt geregeld vanuit de Wet Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen - beter bekend als de BAZ. Dankzij de BAZ zal een zelfstandige die langdurig arbeidsongeschikt wordt, toch nog een klein inkomen hebben en niet hoeven terug te vallen op een bijstandsuitkering. Althans, dat is de gedachte van de overheid bij het uitwerken van deze nieuwe wet.

In eerdere berichtgeving is gesproken over een verplichte AOV voor zzp’ers. Dat is veranderd; de verzekeringsplicht is nu gekoppeld aan winst uit onderneming. De BAZ gaat gelden voor alle zelfstandig ondernemers met een inkomen voor de inkomstenbelasting (IB-ondernemers), met of zonder personeel. Er zijn wel enkele uitzonderingen van de verzekeringsplicht:

Er zijn wel wat aandachtspunten bij deze verplichte AOV. Vooral omdat de verplichte AOV misschien niet de dekking biedt die je als ondernemer zou wensen. Om er een paar te noemen:

Kan iemand nog het minimumloon verdienen?

Er gaat een drempelfunctie gelden. Dat betekent dat bij ziekte beoordeeld wordt of je als ondernemer met je medische klachten nog een minimumloon kan verdienen. Met welk beroep, dat maakt niet uit. Als wordt ingeschat dat je dit kunt, dan krijg je geen uitkering.

Een voorbeeld: Door een ongeval kan een zelfstandig schilder zijn beroep als schilder niet meer uitoefenen. Kan hij nog wel een minimumloon verdienen, bijvoorbeeld in een callcenter? Dan krijgt hij geen uitkering vanuit de verplichte AOV.

Wachttijd van twee jaar (eigenrisicotermijn)

Iets anders om rekening mee te houden is de wachttijd, oftewel de eigenrisicotermijn. Die is bij de verplichte AOV twee jaar. Bij arbeidsongeschiktheid moet een ondernemer dus 24 maanden financieel kunnen overbruggen voordat hij of zij een uitkering krijgt. Bij een AOV die je zelf afsluit, kun je zelf een (kortere) wachttijd afspreken.

Uitkering is maximaal het wettelijk minimumloon

De uitkering vanuit de verplichte AOV is 70% van het ontvangen inkomen met een maximum van het wettelijk minimumloon. Dat is voor veel ondernemers geen vetpot. Ter illustratie: bij de Ondernemers-AOV van De Goudse kun je tot 80% van je inkomen verzekeren, met een maximum verzekerd bedrag van € 200.000.

De verplichte AOV is voor iedereen hetzelfde, terwijl een AOV die je zelf afsluit veel beter af te stemmen is op je beroep, wensen en behoeften. Een vergelijking van een paar kenmerken:

Je kunt een vrijstelling krijgen voor de verplichte AOV als je voor de peildatum een AOV afsluit die voldoet aan bepaalde criteria. De peildatum is nog niet bekend, maar die wordt naar verwachting binnenkort vastgesteld. Mogelijk wordt dit de datum waarom de Wet BAZ wordt aangenomen. Als je na die peildatum een AOV afsluit, moet die voldoen aan strengere voorwaarden. Iets meer over beide scenario’s:

AOV die je afsluit voor de peildatum (overgangsregeling)

Als je vóór de peildatum een AOV afsluit die voldoet aan bepaalde criteria, heb je vanuit het overgangsrecht een vrijstelling voor de BAZ. Hieronder een aantal regels voor het overgangsrecht:

• De ingangsdatum van de AOV ligt vóór de peildatum.
• De eindleeftijd van de AOV-uitkering is minimaal 55 jaar.
• De eigenrisicotermijn is maximaal 2 jaar.

Interessant is dat je AOV voor deze overgangsregeling niet een minimaal verzekerd bedrag hoeft te hebben.

AOV die je afsluit na de peildatum (opt-out)

Als je een AOV afsluit na de peildatum kun je ook gebruikmaken van een vrijstelling voor de BAZ, maar dan via de opt-outregeling. De regels voor deze optie zijn strenger. Een paar regels:

• De dekking van de AOV moet minimaal gelijk zijn aan de BAZ. Dat houdt onder ander in:
  - De uitkering is minimaal gelijk aan het wettelijk minimumloon (WML).
  - De einddatum van de uitkering is gelijk aan AOW-leeftijd.
  - De verzekering keert uit vanaf 25% arbeidsongeschiktheid.
  - De eigenrisicotermijn is maximaal 2 jaar.
• De premie van de AOV moet minimaal gelijk zijn aan de premie van de verplichte AOV.

Met de verplichte AOV heb je niets te zeggen over de dekking of voorwaarden. Je krijgt een beperkte dekking waarbij het ook nog eens erg moeilijk is om recht op een uitkering te krijgen. Ons advies is daarom: sluit op tijd zelf een AOV af. Het is waar dat de Wet BAZ waarschijnlijk pas in 2030 ingaat. Toch is het belangrijk dat je eerder actie onderneemt, want de overheid stelt mogelijk binnenkort de peildatum vast. Heb je voor die tijd al een AOV? Dan hoef je, als je AOV voldoet aan de voorwaarden (zie hierboven), niet mee te doen aan de BAZ. Er zijn dus veel voordelen om nu al een AOV af te sluiten:

• Een dekking (en premie) die past bij je eigen situatie.
• Beter verzekerd tegen risico’s die bij jouw beroep horen.
• Geen dubbele kosten, de BAZ de baas!

Belangrijk
De informatie in dit artikel is gebaseerd op wat er op dit moment bekend is over de wetgeving. De inhoud kan dus nog veranderen.

Bronnen
Rijksoverheid.nl
Overheid.nl